راهنمای کامل مراقبت از دندان های شیری در سگ ها و گربه ها: مراقبت دندانی در کوچولو ها
مراقبت از دندان های شیری در سگ ها و گربه ها نقش بسیار مهمی در حفظ سلامت عمومی و جلوگیری از مشکلات دندانی آینده دارد. در این مقاله، به‌طور جامع به مراحل رشد دندان‌های شیری، مشکلات احتمالی و راهکارهای مراقبت از دندان‌های شیری در سگ‌ها و گربه‌ها پرداخته می‌شود.
دندان‌های دندان های شیری در سگ ها و گربه ها
هر دو سگ و گربه، مانند انسان‌ها، ابتدا دندان‌های شیری دارند که سپس با دندان‌های دائمی جایگزین می‌شوند.
- سگ‌ها: دندان‌های شیری در حدود ۳-۴ هفتگی شروع به رشد می‌کنند. سگ‌ها دارای ۲۸ دندان شیری هستند که در حدود ۳-۶ ماهگی با ۴۲ دندان دائمی جایگزین می‌شوند.
- گربه‌ها: دندان‌های شیری گربه‌ها در ۲-۳ هفتگی رشد می‌کنند. گربه‌ها دارای ۲۶ دندان شیری هستند که در حدود ۳-۷ ماهگی با ۳۰ دندان دائمی جایگزین می‌شوند.
مراحل رشد و تغییر دندان‌های شیری
روند تغییر دندانها از شیری به دائمی در سگ‌ها و گربه‌ها شامل مراحلی است:
- دوره رویش دندان‌های شیری: این دوره معمولاً با بروز دندان‌های شیری در حدود ۳ هفتگی شروع می‌شود.
- ریزش دندان‌های شیری: در حدود ۴-۶ ماهگی، دندان‌های شیری شروع به افتادن می‌کنند.
- رویش دندان‌های دائمی: پس از افتادن دندان‌های شیری، دندان‌های دائمی به سرعت جایگزین می‌شوند.
مشکلات شایع دندان‌های شیری
در سگ‌ها و گربه‌ها، دندان‌های شیری می‌توانند مشکلاتی ایجاد کنند که نیاز به مراقبتهای خاص دارند.
- نگهداری دندان‌های شیری: در برخی موارد، دندان‌های شیری به موقع نمی‌افتند و باعث می‌شوند دندان‌های دائمی به درستی رشد نکنند، این موضوع به ویژه در نژادهای کوچک سگ‌ها شایع‌تر است.
- پدیده دندان‌های شیری باقی‌مانده (Retained deciduous teeth): دندان‌های شیری که در زمان مناسب نمی‌افتند، می‌توانند باعث ناهنجاری در رشد دندان‌های دائمی شوند. این مشکل معمولاً نیاز به مداخله دامپزشکی دارد.
- مشکلات بهداشتی دهان: دندان‌های شیری که به درستی نیفتاده باشند، می‌توانند باعث تجمع پلاک و باکتری شوند، که منجر به بیماریهای لثه و عفونت‌ها می‌شود.
مراقبت از دندان‌های شیری
مراقبت صحیح از دندان های شیری در سگ ها و گربه ها می‌تواند به جلوگیری از مشکلات دندانی در آینده کمک کند.
نظافت منظم دندانها
یکی از بهترین روش‌های مراقبت از دندان‌های شیری، مسواک زدن منظم است. می‌توانید از مسواک و خمیردندان مخصوص حیوانات استفاده کنید. خمیردندان انسان نباید برای سگ‌ها و گربه‌ها استفاده شود، زیرا حاوی مواد سمی مثل فلوراید است.
چکاپ منظم دامپزشکی
به دامپزشک مراجعه کنید تا رشد و تغییر دندان‌های حیوان خانگی‌تان به درستی بررسی شود. دامپزشک می‌تواند بررسی کند که آیا دندان‌های شیری به موقع افتاده‌اند یا خیر و در صورت لزوم اقدامات لازم مانند کشیدن دندان شیری را انجام دهد.
تغذیه مناسب
تغذیه با غذاهای مخصوص گربه‌ها و سگ‌ها که برای سلامت دندانها طراحی شده‌اند، می‌تواند به تقویت دندان‌های شیری و جلوگیری از تشکیل پلاک کمک کند. همچنین، جویدنی‌های دندانی (Dental Chews) می‌توانند به تمیز نگه‌داشتن دندانها کمک کنند.
پیشگیری از جویدن اشیاء سخت
تشویق کردن حیوان به جویدن اسباب‌بازی‌های مخصوص و جلوگیری از جویدن اشیاء سخت، می‌تواند از آسیب به دندان‌های شیری و دائمی جلوگیری کند.
نشانه‌های مشکلات دندانی در دندان‌های شیری
باید به نشانه‌هایی که ممکن است به مشکلات دندانی در دندان‌های شیری اشاره داشته باشند، توجه کنید:
- وجود دندان‌های شیری در کنار دندان‌های دائمی
- بوی بد دهان (هالیتوزیس)
- خونریزی لثه
- دشواری در خوردن یا جویدن
- تغییر در رفتار مانند بروز حالت تهاجمی یا لیس زدن زیاد دهان
نحوه مراقبت خانگی
نحوه مراقبت خانگی می بایست از همان زمان اولین مراجعه صاحب حیوان در زمان تولگی به او آموزش داده شود تا در طول زندگی حیوان خانگی اعمال شود. در غیر این صورت درهر سنی که به دندانپزشک رجوع کردید، از وی بخواهید تا نحوه مسواک زدن درست را به شما آموزش دهد.
مطالعات نشان داده اند قطعا مراقبتهای بهداشتی دهان و دندان توسط صاحب حیوان تنها عامل معنی دار و تاثیرگذار در جلوگیری از بیماریهای پریودنتال و همچنین بهبود وضعیت دندانها در دامهای کوچک است.
پلاک های حاوی باکتریها ۲۴ ساعت پس از جرم گیری دندان مجددا روی دندان شکل می گیرد بدین ترتیب بدون ادامه مراقبتهای بهداشتی دهان، عفونت و التهاب به سرعت باز می گردد.
سگ ها و گربه ها بلافاصله پس از رویش دندان ها از همان هفته های اولیه پس از تولد، نیازمند دریافت مراقبت بهداشتی دهان و دندان هستند. به علاوه از آنجاییکه در این سنین یادگیری خیلی سریع تر و آسان تر است، بنابراین زمان را از دست ندهید و از همان زمان تولگی برای حیوان خانگی خود مسواک بزنید تا به عنوان برنماه عادی در زندگیش آن را پذیرا شود.
ابتدا از روی خط لثه و بصورت حرکات چرخشی شروع به مسواک زدن می کنیم. سطح بیرونی دندان قابل دسترس ترین محل برای مسواک زدن و البته خوشبختانه بیشترین محل رسوب جرم نیز هست. در روزهای اولیه شروع مسواک زدن سعی در گشودن کامل دهان حیوان خود ننمایید. زیرا اغلب حیوانات این حالت را دوست ندارند و در نتیجه موجب افزایش مقاومت حیوان در پذیرش مسواک می شود.
در صورتیکه حیوان اجازه داد سطح بیرونی دندانها مسواک زده شود، سپس مسواک به آرامی به داخلی دندانها یعنی سطح کامی و زبانی کشیده می شود. مسواک زدن به صورت یکبار در روز ایده آل است زیرا مانع از رسوب و تشکیل جرم روی دندانها می شود.
اقدامات دامپزشکی برای دندان‌های شیری
دامپزشک می بایست در معاینات روتین انواع مشکلات مادرزادی مربوط به فک و دندان که احتمال مشاهده آن ها در توله هایی با مشکلات مشابه در والدین خود بیشتر است، بررسی نماید و در صورت امکان برای بهبود کیفیت زندگی توله ها اققدام به اصلاح یا درمان آن ها بنماید.
حتما در معاینات اولیه در توله ها، ناهنجاری های متفاوت مربوط به بدقفل شدن دندان ها، اختلالات مربوط به طول فک ها، شکاف کام، آسیب های ضربه ای و اختلالات ساختاری دندان ها و سایر بافت های نرم دهان می بایست تحت معاینه و بررسی های تکمیلی قرار گیرد.
در صورتی که دندان‌های شیری به موقع نیفتند یا مشکلات دندانی به وجود بیایند، دامپزشک ممکن است یکی از اقدامات زیر را پیشنهاد دهد:
- کشیدن دندان های شیری باقی‌مانده: اگر دندان‌های شیری مانع رشد دندان‌های دائمی شوند، دامپزشک ممکن است توصیه به کشیدن آن‌ها کند.
- تمیز کردن حرفه‌ای دندانها: در صورت بروز مشکلات بهداشتی، تمیز کردن حرفه‌ای دندان توسط دامپزشک ممکن است ضروری باشد.
آیا مسواک زدن دندان‌های شیری ضروری است؟
بله، مسواک زدن دندان‌های شیری اهمیت دارد. مسواک زدن منظم به کاهش تجمع پلاک و جلوگیری از بیماریهای لثه کمک می‌کند. استفاده از مسواک و خمیردندان مخصوص حیوانات توصیه می‌شود.
چه زمانی دندان‌های شیری باید بیفتند؟
در سگ‌ها: دندان‌های شیری در ۳-۶ ماهگی باید بیفتند.
در گربه‌ها: این فرآیند در حدود ۳-۷ ماهگی اتفاق می‌افتد. در صورتی که دندان‌های شیری نیفتاده باشند و دندان‌های دائمی در حال رشد هستند، نیاز به بررسی دامپزشکی وجود دارد.
آیا دندان‌های شیری باعث درد برای حیوان خانگی می‌شوند؟
در بیشتر موارد، فرآیند افتادن دندان‌های شیری برای حیوان خانگی دردناک نیست. با این حال، اگر دندان‌های شیری به درستی نیفتند یا باعث فشار روی دندان‌های دائمی شوند، ممکن است حیوان احساس ناراحتی کند و به مراقبت نیاز داشته باشد.
آیا دندان‌های شیری می‌توانند باعث مشکلات بهداشتی شوند؟
بله، دندان‌های شیری که به موقع نیفتند می‌توانند منجر به تجمع پلاک، التهاب لثه و حتی عفونت شوند. همچنین، باقی ماندن دندان‌های شیری ممکن است باعث رشد نامناسب دندان‌های دائمی و ایجاد مشکلات بایت شود.
چگونه می‌توانم مطمئن شوم که دندان‌های شیری حیوان خانگی‌ام سالم هستند؟
مراجعه منظم به دامپزشک برای چکاپ دهان و دندان ضروری است. همچنین، می‌توانید با مسواک زدن دندانها، تغذیه مناسب و استفاده از جویدنی‌های دندانی به حفظ سلامت دندان‌های حیوان کمک کنید.
آیا جویدن اسباب‌بازی‌های سخت می‌تواند به دندان‌های شیری آسیب بزند؟
بله، جویدن اسباب‌بازی‌های بسیار سخت ممکن است به دندان‌های شیری و حتی دندان‌های دائمی آسیب بزند. استفاده از اسباب‌بازی‌های مخصوص دندانی که برای سلامت دهان و دندان طراحی شده‌اند، توصیه می‌شود.
چه نشانه‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد حیوان خانگی من مشکلات دندانی دارد؟
نشانه‌های مشکلات دندانی شامل بوی بد دهان، خونریزی لثه، دشواری در جویدن یا خوردن، رفتارهای ناهنجار مانند گاز زدن بیش از حد به دهان، و وجود دندان‌های شیری در کنار دندان‌های دائمی است.
آیا کشیدن دندان‌های شیری نیاز به جراحی دارد؟
کشیدن دندان‌های شیری معمولاً یک عمل ساده است که توسط دامپزشک انجام می‌شود. در برخی موارد، بسته به موقعیت و نوع دندان، ممکن است نیاز به جراحی ساده باشد.
چه زمانی باید به دامپزشک مراجعه کنم؟
در صورتی که دندان‌های شیری تا سن ۶ ماهگی در سگ و ۷ ماهگی در گربه نیفتاده باشند، یا اگر نشانه‌هایی از مشکلات دندانی مثل درد، خونریزی یا عفونت مشاهده کردید، حتماً به دامپزشک مراجعه کنید.
نتیجه‌گیری
مراقبت از دندان های شیری در سگ ها و گربه ها بخش مهمی از سلامت عمومی و رفاه آن‌هاست. تمیز نگه‌داشتن دندانها، مراجعه منظم به دامپزشک و آگاهی از مشکلات احتمالی می‌تواند از بروز مشکلات دندانی جدی در آینده جلوگیری کند.